Thám tử tư VDT Hà Nội – Công việc tìm hiểu đối tác trong kinh doanh hết sức quan trọng. Trong những năm qua, đã có không ít các doanh nghiệp trong nước, do thiếu thông tin, kiến thức và kinh nghiệm trong việc tìm hiểu đối tác, đã đi đến ký kết nhiều hợp đồng hợp tác kinh doanh với các đối tác thương mại nước ngoài không tương xứng. Kết quả của việc làm này đôi khi dẫn tới những hậu quả đáng tiếc, như kéo dài thời gian phát triển dự án, gây hiểu lầm, nhiễu thông tin trên thương trường quốc tế.
Tục ngữ Việt Nam có câu rất hay liên quan đến việc kết duyên, “Nồi nào úp vung ấy”. Còn để khen một đôi trai gái vừa mới cưới nhau có câu, “Thật xứng đôi vừa lứa”. Hợp tác với đối tác nước ngoài nhỏ bé sẽ có thể làm chậm sự phát triển của dự án do các đối tác này không đủ năng lực tài chính – thị trường để có thể theo đuổi dự án hoặc chưa tìm nơi để “bán” lại hợp đồng đã ký. Trường hợp dự án phát triển mỏ cát trắng Cam Ranh ở Khánh Hòa ký với một công ty thương mại Đài Loan, dự án phát triển Khu bãi tắm quốc tế ở Non Nước Đà Nẵng ký với một công ty Mỹ ở Virginia là các ví dụ điển hình minh họa cho ý kiến này. Hợp tác với đối tác nước ngoài quá lớn đôi khi cũng gây nhiều trở ngai khi vận hành dự án về sau như trường hợp tranh luận gần đây trên các báo về liên doanh giữa Công ty Phương Đông và Công ty P&G, Công ty Nước giải khát Chương Dương và Coke.
Trừ thủ thuật của một số nhà kinh doanh có óc mạo hiểm: dựng doanh nghiệp lên để rồi bán, chứ không phải theo đuổi để quản lý, vun đắp cho sự nghiệp kinh doanh lâu dài, nhà kinh doanh chúng ta ngày nay cần phải được trang bị một số kiến thức để giúp hiểu rõ đối tác kinh doanh với mình. Chẳng hạn, nhà kinh doanh cần dựa vào một số thông tin cần thiết trên các lĩnh vực: tổ chức, tài chính, pháp luật… và quan trọng là biết dựa vào đội ngũ tri thức trong nước trên các lĩnh vực liên quan. Ngoài ra, trong cơ chế của một nền kinh tế đa thành phần, nhà kinh doanh nên phải biết dựa vào Nhà nước về phương diện thông tin. Thiết nghĩ khi đất nước bước sang kỷ nguyên hòa bình hợp tác, nên chăng các Tòa Đại sứ, Lãnh sự của chúng ta ở hải ngoại cần bổ sung một số cán bộ thương mại làm công tác điều tra, cung cấp thông tin kinh tế như kiểu các Văn phòng Đại diện của một số các công ty đa quốc gia hiện nay. Để làm được việc này, cần có hợp tác giữa Bộ Ngoại giao và Bộ Thương mại, cần nên khai thác đội ngũ du học sinh Việt Nam ở các nước vì đội ngũ này có nhiều cơ hội tiếp cận với thư viện, mạng thông tin qua Internet.
Trở lại các vấn đề nhà kinh doanh cần biết để hiểu rõ đối tác nêu ở trên. Trước hết, nói về tổ chức của các công ty quốc tế. Một cách đơn giản để hiểu về quy mô tổ chức của các công ty, nhà kinh doanh nên nhìn vào tên hoặc ký tự viết tắt của các công ty. Các công ty đa quốc gia thường gắn liền tên tuổi trên các phương tiện truyền thông, báo chí, khó có sự nhầm lẫn. Đối với loại hình các công ty này, công ty con chịu trách nhiệm kinh doanh theo kiểu “giàu út nhờ, khó út chịu”. Công ty mẹ chỉ hỗ trợ định hướng chiến lược và có những chỉ đạo khi thật cần thiết. Đơn cử cho loại hình này là công ty IBM. Nếu IBM Việt Nam do IBM Singapore tổ chức đưa vào hoạt động, kết quả kinh doanh ở Việt Nam sẽ do IBM Singapore chịu trách nhiệm trước công ty mẹ ở Mỹ. Đối với các công ty quốc tế, công ty mẹ chỉ đạo xuyên suốt và chịu trách nhiệm lời lỗ của bộ phận của mình ở các quốc gia dang tiến hành thương vụ. Chẳng hạn Công ty Upham International Corporation, mặc dù có các văn phòng ở Bangkok, Thái Lan; Manila, Philippines; Upham ở những nơi này vẫn ngày ngày được quản lý bởi Upham Hawaii, Mỹ.
Về phương diện đánh giá sức khỏe tài chính, đối với các công ty lớn, nhà kinh doanh nên đề nghị họ cung cấp báo cáo tài chính có kiểm toán để giao cho các chuyên viên tài chính kế toán phân tích và đánh giá. Nhà kinh doanh nên thận trọng khi làm việc với các Báo cáo tài chính của các công ty này bởi vì Bảng tổng kết tài sản thường báo cáo dưới dạng báo cáo hợp nhất. Vì vậy, cần tham khảo các chuyên viên về tài chính công ty. Các công ty có quy mô nhỏ hơn thường có các tên chữ viết tắt sau tên công ty như INC., (incorporated), Lia., (limited) theo kiểu Mỹ, Holdings, Property… theo kiểu Úc. Các công ty này đôi khi không có các báo cáo tài chính in sẵn. Nếu nhà kinh doanh nhiệt tình hợp tác có thể tế nhị đề nghị họ cho xem báo cáo tài chính nộp hàng năm ở tòa án địa phương nơi công ty đăng ký kinh doanh. Tiền thuế đóng cho chính phủ cũng là cách có thể hiểu gián tiếp về doanh số và tình trạng kinh doanh của công ty. Nên nhớ, các giấy tờ đăng ký kinh doanh tại tòa án địa phương khi công ty mới thành lập, không chứa đựng nhiều giá trị. Ví dụ, ở một số thành phố bang California, chỉ cần đóng 150 USD Mỹ là bạn có thể có trong tay một thủ tục kinh doanh hợp pháp. Ở Hồng Kông, bạn có thể đến vào buổi sáng, đăng ký, tiến hành công việc kinh doanh vào buổi chiều với chi phí khiêm tốn có thể từ 3- 5 đôlaMỹ!
Trên phương diện pháp luật, nhà kinh doanh cần ý thức tầm quan trọng của việc tìm hiểu luật thương mại, dân sự của nước sở tại khi tiến hành tìm hiểu đối tác kinh doanh. Để minh họa cho ý kiến này xin lấy ví dụ về trường hợp một tàu chở phân bón của Pháp bị phát nổ khi đậu trên một cảng dọc sông Mississippi gần bang Texas, Mỹ. Vụ nổ gây ra là do bất cẩn của thủy thủ. Một người nào đó vô ý vứt tàn thuốc trong khoang hàng chứa đầy phân hóa học. Do tìm hiểu kỹ luật pháp của bang Texas quy định về chất dễ cháy, nổ không có tên của loại phân này, chủ tàu đã thoát khỏi bồi thường thiệt hại vì bị quy lỗi do vụ nổ gây ra và vì không có bảng cấm hút thuốc gắn trong khoang hàng.
Đất nước đang mở cửa cho các nhà kinh doanh Việt Nam bước ra thương trường quốc tế. Nhà kinh doanh Việt Nam cần được chuẩn bị các kiến thức mới. Ngoài ra, để trang bị cho thế hệ kinh doanh trẻ, các phân khoa quản trị doanh nghiệp của các trường đại học trong nước, các tổ chức dạy nghề nên có một cái nhìn tổng quát và định hướng đào tạo về các vấn đề chúng tôi vừa nêu trên.
